Çocuklar 4-6 ( fallik dönem) yaş arası cinsel olarak farkındalık kazanmakta ve sorgulama yapmaya başlamaktadır. Kendini keşfe çıkması ile soru sormalar başlar. Bedensel farkındalığının artması ile cinsel organa dokunma ve oynama gibi davranışlar gözlenebilmektedir. Bu tarz durumlarda çocuğun dikkati dağıtılabilir. Daha sonrasında ise bu konu ile ilgili merakını gidermek amaçlı sohbetler yapılabilir. Özellikle kız çocuklarının anne ile erkek çocuklarının da baba ile yapacakları sohbetler çocukların doğru bilgiler edinmesini sağlayacaktır. Bu sohbetleri yaparken kitaplardan da destek alabilirsiniz. Burada dikkat edilecek en önemli nokta çocukla bu sohbeti yaparken sözcüklerimizin ve kullandığımız dilin çocuğun yaşına uygun olması. Bazı yaş gruplarında çocuklar cinsel olarak farkındalık kazanmamış olabiliyor siz bu konuşmayı yaptığınız zaman çocuk bu konuda kafa karışıklığı yaşayabilir. Bu nedenle yaşına uygun bir dil kullanmalı ve bilinçlenirken kullandığımız kitaplar da yaş grubuna uygun kitaplar olmalı. Ayrıca yapacağınız sohbetlerde vereceğiniz bilgiler ve yönlendirmeler sonucunda çocuğunuzu istismar konusunda bilinçlendirerek bu sürecin kontrolünü de sağlamış olacaksınız. Mahremiyet eğitimi olarak adlandırdığımız süreç çocukların bu anlamda dışarıya karşı kendilerini korumalarını sağlamaktadır. Beden farkındalığı kazanan çocuk cinsellikle alakalı sorgulamalarını genişletecek ve “Nasıl olduğunu? “, “Dünyaya nasıl geldiğini?”, “Anne ve babamın neden birlikte yattığı?” gibi konular ile ilgili düşünmeye ve sorular sormaya başlayacaktır. Bu süreçte çocukla konuşarak mümkün olduğunda yaşına uygun bir açıklama yapmak gerekir. Çocuğu geçiştirmek veya açıklama yapmamak yanlış bilgi edinmesine yol açabilir. Konuşurken yaşına uygun kelimeler kullanmak ve anlayabileceği düzeyde cümleler ile anlatmak önemlidir.
Çocuklar ve Mahremiyet Eğitimi Çocukların kendi bedenlerini tanımaları, güvenliklerini sağlamaları, tanımadığı kişilere karşı sergilemeleri gereken tutumlar hakkında bilgilendirmek ve eğitmek amaçlı onlara anne ve baba olarak eğitim vermeliyiz. Çocuklar korunmaya ihtiyaç duyarlar. Fakat her daim onların yanında olup bunu yapmak mümkün değildir. Sizin onu koruduğunuz gibi kendini korumasını sağlayabilmek için onu bu konuda bilgilendirmeniz gerekir. Bu bilgilendirmeyi yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta güven duygusuna zarar vermeden ve onu korkutmadan anlatmaktır. Çocuklara kendilerini korumayı öğretmenin yanında yaşa göre kontrollü bir şekilde gözetim altında tutulmalıdır. Karşılıklı oturup konuşma esnasında kaygılı anne-baba kaygıyı çocuğa aktarır. Bu nedenle ilk önce ebeveyn kendi kaygılarından uzaklaşmalıdır. Bilgilendirme sırasında çocuğun yaşı göz önünde bulundurulmalı ve kullanılan dile ve anlatıma dikkat edilmelidir. Sade, açık ve abartısız bir dil kullanılmalıdır. Abartılı bir anlatım çocuğun dış dünyaya olan güvenini sarsabilir. Bu eğitim için yaş kriteri 2-3 yaş itibari ile başlamaktadır fakat çocuktan çocuğa değişen bir sürecide kapsamaktadır çünkü her çocuğun merakı ve bedenini tanıma süreci farklı işlemektedir dolayısıyla başlangıç aslında sizin ebeveyn olarak çocuğunuzun verdiği ipuçlarını takip etmeniz gerekmektedir. Anlatım sırasında hikâyeler, kuklalar ve oyunlardan yararlanabilinir. Örneğin; Ayşe parkta arkadaşları ile oynarken bir amca yanına gelmiş ve onunla gelirse çikolata alacağını (veya annesinin babasının yanına götüreceğini) söylemiş. “Ayşe bu durumda ne yapmalı?” gibi hikâyeler oluşturarak hem çocuğun bu konudaki bilgisini öğrenebilir hem de ona böyle bir durumla karşılaştığında neler yapması gerektiği anlatabilirsiniz. Evdeki oyuncakları, kuklaları kullanarak benzer hikâyeler oluşturup oyun içerisinde bilgi aktarımı yapabilirsiniz.
Klinik Psikolog Yeliz Bayraktar Aymete
Comments